یکی از مجموعه اعدادی که ما در علوم مختلف با آن سر و کار داریم اعداد رومی است ، در این پست ما به طور کامل به توضیح نماد های رومی و عدد نویسی آن میپردازیم.
رومی‌های قدیم برای نوشتن عددها از نمادهایی بدین شکل استفاده می‌کردند:
| نماد | I | V | X | L | C | D | M |
| عدد | ۱ | ۵ | ۱۰ | ۵۰ | ۱۰۰ | ۵۰۰ | ۱۰۰۰ |
آنها با پیروی از قانون‌هایی، با ترکیب این نمادها، نمادهای دیگری برای نمایش دیگر اعداد پدید آورده بودند. بعضی از این قانون‌های دستگاه عدد نویسی رومی، بدین شرح بوده است:
- هر نماد که در سمت راست نماد دیگر نوشته می‌شود، چنانچه مقدارش از آن نماد کمتر یا با آن مساوی باشد، ارزش آن نماد را زیاد می‌کند.
- III = ۱+۱+۱ = ۳
- XI = ۱۰+۱ = ۱۱
- VII = ۵+۱+۱ = ۷
- هر نمادی که در سمت چپ نماد دیگر نوشته می‌شود، چنانچه مقدارش از آن کمتر باشد، ارزش آن نماد را کم می‌کند.
- IV = ۵-۱ = ۴
- IX = ۱۰-۱ = ۹
- CD = ۵۰۰-۱۰۰ = ۴۰۰
- هرگاه نمادی بین دو نماد بزرگ‌تر از خود قرار گرفته باشد، ابتدا با نماد سمت راستش ترکیب می‌شود، یعنی از ارزش آن می‌کاهد و بعد، طبق قانون اوّل، تفاضل بر ارزش نماد دیگر اضافه می‌شود.
- XIV = (۵-۱)+۱۰ = ۱۴
- MCM = (۱۰۰۰-۱۰۰)+۱۰۰۰ = ۱۹۰۰
- برای اعداد بزرگ (
۵,۰۰۰ ) در بالای هر نماد خطّی افقی قرار می‌گیرد که ارزش آن را ۱,۰۰۰ برابر می‌کند. مانند:(۵,۰۰۰ =
) - برای اعداد خیلی بزرگ ( ۵,۰۰۰,۰۰۰
) شکل فراگیری وجود ندارد امّا گاهی آنها را با دو خطّ افقی در بالای نماد
یا با خطّی افقی در زیر نماد نمایش می‌دهند که ارزش آن نماد را ۱,۰۰۰,۰۰۰
برابر می‌کند. مانند:(۵,۰۰۰,۰۰۰ =
)
